مقدار صحیح مصرف دارو: - بسته به نوع پاسخ شما به درمان، پزشك ممكن است دوز بالاتر يا پايينترى را تجويز كند.
- از مصرف مقادير بيشتر از دستور پزشك خوددارى كنيد.
- مقدار مصرف دارو را پزشک تعیین می کند، ولی مقدار مصرف معمول این دارو به شرح زیر است:
- درمان عفونت باکتریال واژینوزیس: هر ۱۲ ساعت ۵۰۰ میلی گرم به مدت ۷ روز.
- درمان تریکومونازیس: ۲ گرم به صورت تک دوز و یا هر ۱۲ ساعت ۱ گرم به مدت یک روز و یا هر ۱۲ ساعت ۵۰۰ میلی گرم به مدت ۷ روز. (بیمار و همسر بیمار باید به طور همزمان تحت درمان قرار گیرند.)
- درمان آمیبیازیس: هر ۸ ساعت ۵۰۰ تا۷۵۰ میلی گرم به مدت 7 تا۱۰ روز.
- درمان ژیاردیازیس: هر ۸ ساعت ۲۵۰ تا500 میلی گرم به مدت ۵ تا 10 روز.
- درمان عفونت کلستریدیوم دیفیسیل: هر ۸ ساعت ۵۰۰ میلی گرم به مدت ۱۰ تا 14 روز.
- درمان عفونت ناشی از هلیکوباکترپیلوری(درمان کمکی): هر ۱۲ ساعت ۵۰۰ میلی گرم و یا هر ۶ ساعت ۲۵۰ میلی گرم به مدت ۱۰ تا 14 روز در ترکیب با سایر داروها.
- درمان عفونت های باکتریایی بی هوازی: هر ۶ ساعت ۵۰۰ میلی گرم (حداکثر ۴ گرم در روز)، به مدت ۷ تا ۱۰ روز. (عفونت های مربوط به استخوان و مفاصل، سیستم تنفسی تحتانی و اندوکاردیوم ممکن است به دوره درمان طولانی تری نیاز داشته باشند).
- درمان تریکومونازیس: 15 mg/kg/day روزانه، در سه دوز منقسم به مدت ۷ روز.
- درمان آمیبیازیس: 35-50 mg/kg/day روزانه، در سه دوز منقسم به مدت ۷ تا ۱۰ روز.
- درمان ژیاردیازیس: : 15 mg/kg/day روزانه، در سه دوز منقسم به مدت ۵ تا ۱۰ روز.
- درمان کولیت غشای کاذب ناشی از آنتی بیوتیک: 30 mg/kg/day روزانه، در چهار دوز منقسم به مدت ۷ تا ۱۰ روز. (حداکثر ۲ گرم در روز)
- درمان عفونت ناشی از هلیکوباکترپیلوری(درمان کمکی): 20 mg/kg/day روزانه، در دو دوز منقسم به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز در ترکیب با سایر داروها. (حداکثر ۱ گرم در روز)
- درمان عفونت های باکتریایی بی هوازی: 30-50 mg/kg/day روزانه، در سه دوز منقسم به مدت ۷ تا ۱۰ روز. (حداکثر ۲۲۵۰ میلی گرم در روز)
- مصرف در سالمندان: همانند نحوه مصرف در بزرگسالان میباشد.
- مصرف دارو در نارسایی کلیوی:
- نارسایی خفیف تا متوسط کلیوی 30<GFR<60 ml/min/1.73 m2 )): نیاز به تنظیم دوز دارو نیست، توصیه میشود در این افراد مصرف دارو با احتیاط صورت گیرد.
- نارسایی شدید کلیوی (GFR<30 ml/min/1.73 m2): نیاز به تنظیم دوز دارو نیست اما با توجه به احتمال تجمع متابولیت های دارویی در بدن، بیمار از لحاظ بروز عوارض جانبی تحت نظر باشد و استفاده از دارو با احتیاط صورت گیرد.
- همودیالیز: با توجه به پاکسازی دارو از بدن به دنبال همودیالیز، در صورت لزوم به استفاده از دارو، دوز مورد نظر پس از دیالیز تجویز شود.
- دیالیز صفاقی: نیاز به تنظیم دوز ندارد.
- مصرف دارو در نارسایی کبدی:
- نارسایی خفیف تا متوسط کبدی (Child Pugh Class A&B): نیاز به تنظیم دوز ندارد، توصیه میشود در این افراد با احتیاط مصرف شود.
- نارسایی شدید کبدی (Child Pugh Class C): توصیه میشود دوز دارو تا ۵۰ درصد کاهش یابد.
نحوه صحیح مصرف دارو: - بهتر است این دارو با معده خالی یا حداقل 1 ساعت قبل از غذا، به همراه مقدار کافی آب استفاده شود.
- درصورت فراموش کردن یک نوبت مصرف دارو به محض یادآوری
، دارو را مصرف نمایید ، اما اگر به نوبت مصرف بعدی نزدیک
شدهاید از دو برابر کردن دوز دارو خودداری نمایید
. - پیش از مصرف به خوبی تکان داده شود.
منع مصرف دارو: - حساسیت به مترونیدازول و یا هر یک از اجزای فرمولاسیون.
- برای درمان تریکومونازیس در خانم های باردار ( سه ماهه اول)
- در صورت استفاده از دیسولفیرام در دو هفته اخیر.
- در صورت مصرف همزمان و یا با فاصله کمتر از سه روز از فراورده های الکلی(اتانول و فراورده های حاوی پروپیلن گلایکول).
هشدارها/احتیاطات: - با توجه به احتمال کارسینوژنیک بودن مترونیدازول طی مطالعات حیوانی، توصیه میشود از مصرف غیر ضروری دارو خودداری شود.
- اختلالات عصبی شدید از جمله: مننژیت آسپتیک، آتاکسی ( عدم تعادل) ، سرگیجه، اختلال تکلم، تشنج، انسفالوپاتی، نوروپاتی(معمولا از نوع حسی به همراه بیحسی و گزگز اندام ها)، به دنبال مصرف مترونیدازول گزارش شده است. این علائم معمولا طی چند روز تا چند هفته بعد از قطع درمان برگشت پذیر هستند اما علائم مربوط به نوروپاتی ممکن است ادامه دار باشد، از این رو مصرف مکرر و طولانی مدت دارو توصیه نمیشود. در صورت بروز هر یک از علائم نورولوژیک، با پزشک خود مشورت کنید.
- استفاده طولانی مدت از مترونیدازول ممکن است سبب ایجاد عفونت قارچی یا باکتریایی از جمله اسهال مرتبط با کلستریدیوم دیفیسیل و کولیت سودوممبران شود. عفونت کاندیدیاز در طول دوره درمان با مترونیدازول محتمل است، از این رو در مواردی، به طور همزمان درمان ضد قارچ ممکن است در نظر گرفته شود.
- به علت امکان ایجاد لکوپنی، نوتروپنی و ترومبوسایتوپنی در افراد با سابقه مشکلات خونی، در این گروه با احتیاط مصرف شود. پایش CBC در ابتدای درمان، در طول درمان و همچنین در پایان دوره درمان در این افراد توصیه میشود.
- در بیماران با نارسایی کبدی با احتیاط مصرف شود. در موارد شدید نارسایی کبدی ممکن است تعدیل و تنظیم دوز دارو مورد نیاز باشد.
- در بیماران با نارسایی کلیوی و یا ESRD، به علت احتمال تجمع دارو در بدن، با احتیاط مصرف شود. متابولیت های تجمع یافته در بدن به سرعت به وسیله همودیالیز قابل پاکسازی میباشد.
- در افراد با سابقه تشنج و اختلالات نورولوژیک، با احتیاط مصرف شود.
- به علت احتمال ایجاد واکنش شبه دیسولفیرام( کرامپ شکمی، تهوع، استفراغ، سردرد، فلاشینگ و..)، به دنبال مصرف همزمان مترونیدازول و فرآورده های حاوی الکل(اتانول و یا فراورده های حاوی پروپیلن گلایکول)، از مصرف این ترکیبات به همراه مترونیدازول و حداقل تا سه روز بعد از تکمیل دوره درمان و قطع دارو، خودداری شود.
مصرف در بارداری و شیردهی: - مصرف مترونیدازول در سه ماهه اول بارداری ممنوع میباشد. مصرف این دارو در سه ماهه دوم و سوم بارداری صرفا تحت نظر پزشک متخصص می تواند مدنظر قرار گیرد.
- مصرف مترونیدازول در دوران شیردهی توصیه نمیشود. در صورت نیاز به استفاده از دارو، درصورت مصرف تک دوز 2 گرمی به مدت 24 ساعت از شیردهی خودداری شود، در صورت مصرف دوزهای معمول 250 تا 500 میلی گرم با احتیاط و پایش عوارض در نوزاد، شیردهی می تواند ادامه یابد.
عوارض جانبی دارو: هر دارو به موازات اثرات درمانی ممکن است منجر به بروز برخی عوارض ناخواسته شود، اگرچه همه این عوارض در یک فرد دیده نمی شود اما در صورت بروز هر مشکلی به پزشک خود مراجعه نمایید. - عوارض شایع: سردرد، تهوع، واژینیت، ایجاد طعم فلزی در دهان، گیجی، عفونت باکتریایی، علائم شبه آنفولانزا.
- عوارض ناشایع: دل درد، اسهال، خارش واژن، خشکی دهان، اختلال در سیکل قاعدگی، عفونت ادراری، کاندیدیازیس، فارنژیت، سینوزیت.
- عوارض نادر: درد قفسه سینه، تب، لکوپنی، نوتروپنی، ترومبوسیتوپنی، تیره شدن رنگ ادرار، کاهش اشتها، پانکراتیت، کاهش میل جنسی، راش و کهیر، واکنش استیون جانسون، نکروز پوستی، واکنش شبه دیسولفیرام(در صورت مصرف همزمان با فراوردههای الکلی)، مننژیت آسپتیک، نوروپاتی محیطی، آتاکسی، تشنج، سرگیجه، ادم محیطی، تاکیکاردی، افزایش آنزیم های کبدی، سایکوز.
در صورت مصرف اتفاقی بیش از مقدار توصیه شده، سریعاً با پزشک یا دکتر داروساز خود مشورت نمایید و در صورت لزوم به مرکز درمانی مراجعه کنید. تداخلات دارویی: اگر داروهای زیر را مصرف میکنید قبل از مصرف این دارو حتماً با پزشک یا دکتر داروساز مشورت نمایید: بوسولفان، درونابینول، فلورویوراسیل، فنیتوئین، لیتیم، لوپیناویر، تولبوتاماید، آنتاگونیست ویتامین
K، مایکوفنولات، لاکتوباسیلوس، واکسن تیفوئید، پریمیدون، فنوباربیتال.
مصرف همزمان مترونیدازول با داروهای ذیل ممنوع میباشد: الکل و فرآورده های حاوی اتانول یا پروپیلن گلایکول، واکسن
BCG، واکسن وبا، دی سولفیرام، مبندازول، ریتوناویر.
فارماكوديناميک دارو (مکانیسم اثر): مترونیدازول بعد از انتشار و ورود به داخل ارگانیسم، با اتصال به
DNA سبب اختلال در ساختار مارپیچ و در نتیجه شکستگی رشته
DNA میشود، که منجر به مهار سنتز پروتئین و مرگ سلول میگردد.
عملکرد فارماکوکینتیک دارو: مترونیدازول جذب خوراکی مناسب و پروتئین بایندیگ کمتر از ۲۰ درصد دارد. مترونیدازول بعد از حدود 1 تا 2 ساعت به حداکثر غلظت پلاسمایی خود میرسد و نیمه عمر حذف دارو از بدن در بزرگسالان حدود ۶ تا۱۰ ساعت میباشد. این دارو متابولیسم کبدی داشته و سرانجام از طریق ترشح در ادرار (۶۰ تا۸۰٪) و مدفوع (۶ تا۱۵٪) از بدن دفع میشود.
شرايط نگهدارى دارو: - دارو را دور از دسترس اطفال نگهدارى نماييد.
- از مصرف داروهاى تاريخ گذشته خوددارى كنيد.
- دارو را در دماى محيط )زير٣٠ درجه سانتيگراد) و به دور از نور و رطوبت نگهدارى كنيد.