مقدار صحیح مصرف دارو:
- بسته به نوع پاسخ شما به درمان، پزشك ممكن است دوز بالاتر يا پايينترى را تجويز كند.
- از مصرف مقادير بيشتر از دستور پزشك خوددارى كنيد.
مقدار مصرف دارو را پزشک تعیین می کند، ولی مقدار مصرف معمول این دارو به شرح زیر است:
- مصرف در بزرگسالان:
- مهار ترشح بزاق قبل از اعمال بیهوشی: 4/0 تا 1 میلیگرم 30 تا 60 دقیقه قبل از عمل بصورت عضلانی، وریدی یا زیرجلدی سپس تکرار دوز هر 4 تا 6 ساعت ، ماکزیمم دوز کلی دارو: 3 میلیگرم.
- برادیکاردی: آتروپین ممکن است در بیمارانی که پیوند قلب انجام داده اند موثر نباشد؛ در تزریق عضلانی یا وریدی 5/0 میلیگرم هر 3 تا 5 دقیقه و ماکزیمم دوز کلی که بیمار دریافت میکند 3 میلیگرم میباشد. در تزریق اندوتراکئال 1 تا 2 میلیگرم هر 3 تا 5 دقیقه.
- خنثی نمودن بلاک عصبی عضلانی: 15 تا30 میکروگرم بر کیلوگرم همراه با تجویز نئوستیگمین یا 7 تا 10 میکروگرم بر کیلوگرم همراه با تجویز ادروفونیوم .
- در مسمومیت با حشرهکشهای ارگانوفسفاتی یا کارباماتی یا عوامل مسمومیت عصب: بر اساس شدت مسمومیت دوز مورد نیاز متفاوت است، ابتدا 1 تا 6 میلیگرم بهصورت عضلانی، وریدی یا اندوتراکئال سپس تکرار دوز هر 3 تا 5 دقیقه در صورت نیاز، در صورتیکه با تجویز دوز قبلی پاسخ مورد نظر دریافت نشد دوز دارو میبایست دو برابر گردد؛ در صورت بازگشت علائم مسمومیت، دارودرمانی حسب نیاز برای 2 الی 12 ساعت تکرار گردد.
- مصرف در کودکان:
02/0 میلیگرم بر کیلوگرم بصورت وریدی یا داخل مفصل، حداقل دوز مورد نیاز در هر تزریق 1/0 میلیگرم و حداکثر دوز 5/0 میلیگرم می باشد.
- نحوه مصرف دارو در بیماران کلیوی: نیاز به تنظیم دوز ندارد.
- نحوه مصرف دارو در بیماران کبدی: نیاز به تنظیم دوز ندارد.
نحوه صحیح مصرف دارو:
-در تزریق وریدی داروی رقیق نشده بصورت تزریق سریع مورد استفاده قرار میگیرد، در صورت تزریق آهسته میتواند منجر به برادیکاردی متناقض (Paradoxical Bradicardya) گردد.
-در صورت نیاز به تزریق اندوتراکئال؛ در بزرگسالان دارو در کمتر از 10 میلیلیتر نرمال سالین یا آب مقطر استریل رقیق گردد.
-در صورت نیاز به تزریق اندوتراکئال؛ در کودکان دارو در یک تا پنج میلیلیتر نرمال سالین یا آب مقطر استریل رقیق گردد.
منع مصرف دارو:
- در شرایطی مانند تاکیکاردی و گلوکوم که مهار پس از عقده عصبهای کولینرژیک (Postganglionic Cholinergic) مطلوب نباشد.
- بیماران مبتلا به فلج ایلئوس.
هشدارها/احتیاطات:
- واکنش های آنافیلاکسی، هایپرترمی(افزایش دمای بدن) و سایکوز به دنبال مصرف دارو ممکن است اتفاق بیفتد.
- این دارو می تواند منجر به تاری دید، افزایش ضربان قلب و افزایش دمای بدن گردد.
- این دارو ممکن است منجر به خوابآلودگی گردد، لذا ضروریست بیمار در طول مصرف دارو از انجام کارهایی که نیاز به هشیاری کامل دارد پرهیز نماید.
- دارو در بیماران مبتلا به نوروپاتی اتونوم میبایست با احتیاط تجویز شود.
- در گروه بیماران متبلا به بیماریهای ایسکمیک قلب، تاکی آریتمی و پرفشاری خون با احتیاط تجویز شود.
- در بیماران مبتلا به نارسایی شدید کبدی ممکن است تاثیر دارو با تاخیر رخ دهد.
- دارو در بیماران مبتلا به هرنیهیاتال همراه با رفلاکس شدید مری و همچنین بیماران مبتلا به هایپرتیروئیدیسم، میاستنی گراویس و هایپرتروفی پروستات با احتیاط تجویز گردد.
مصرف در بارداری و شیردهی:
بارداری: مصرف دارو در موارد تهدیدکنندهی حیات مادر از جمله ایست قلبی یا مسمومیت با سموم مجاز است.
شیردهی:امکان ترشح دارو در شیر به مقدار ناچیز وجود دارد؛ آتروپین به دلیل ماهیت آنتی کولینرژیک میتواند موجب کاهش ترشح شیر گردد و مصرف آن باید با احتیاط و تحت نظر پزشک متخصص صورت پذیرد.
عوارض جانبی دارو:
هر دارو به موازات اثرات درمانی ممکن است منجر به بروز برخی عوارض ناخواسته شود، اگرچه همه این عوارض در یک فرد دیده نمیشود اما در صورت بروز هر مشکلی به پزشک خود مراجعه نمایید.
در خصوص داروی آتروپین تعداد و شدت عوارض به دوز تجویزی بستگی دارد، برخی از این عوارض عبارتند از آسیستول، آریتمی دهلیزی، فیبریلاسیون دهلیزی، برادیکاردی، درد قفسه سینه، کاهش فشار خون، تغییرات ECG، فلاشینگ، افزایش فشارخون، نارسایی قلب چپ، تاکیکاردی فوق بطنی، فیبریلاسیون بطنی، تغییرات غیرعادی EEG، آژیتاسیون، فراموشی، اضطراب، آتاکسی، هایپوتونی، هذیان، سرگیجه، خواب آلودگی، صرع، ورتیگو، راش و واکنشهای پوستی، دهیدراتاسیون، افت قند خون، هایپوکالمی، هایپوناترمی، درد شکمی، یبوست، دیسفاژی، تهوع، فلج ایلئوس، احتباس ادرار، افزایش غیرعادی اریتروسیتها، کاهش یا افزایش هموگلوبین، لکوسیتوز، اسپاسم حنجره، ضعف عضلانی، حرکات غیرعادی چشم، گلوکوم، بلفاریت، تاری دید، میدریاز، فتوفوبیا، افزایش نیتروژن ادرار، کاهش سرعت تنفس، سیانوز، تنگی نفس، افزایش سرعت تنفس، تب و ... .
در صورت مصرف اتفاقی بیش از مقدار توصیه شده، سریعاً با پزشک یا دکتر داروساز خود مشورت نمایید و در صورت لزوم به مرکز درمانی مراجعه کنید.
تداخلات دارویی:
اگر داروهای زیر را مصرف میکنید قبل از مصرف این دارو حتماً با پزشک یا دکتر داروساز مشورت نمایید:
مهارکنندههای استیلکولیناستراز، آمانتادین، عوامل آنتیکولینرژیک، فرآوردههای دارویی حاوی بوتولونیوم، کلوزاپین، افدرین، عوامل پروکاینتیک، گلوکاگون، نیتروگلیسیرین، آگونیستهای اپیوییدی، ایپراتروپیوم، ریتودرین، دیورتیکهای تیازیدی، تیوتروپیوم، توپیرامات.
فارماكوديناميک دارو (مکانیسم اثر):
آتروپین با بلاک عمل استیل کولین در محلهای اثر آن همچون عضلات صاف، غدد ترشحی و سیستم اعصاب مرکزی موجب افزایش برونده قلبی و کاهش ترشحات میگردد. آتروپین به عنوان آنتاگونیست رقابتی استیلکولین بر گیرندههای موسکارینی عمل کرده و موجب خنثی شدن اثرات موسکارینی سموم کولینرژیک میگردد.
عملکرد فارماکوکینتیک دارو:
حداکثر اثر دارو در تزریق عضلاتی جهت مهار ترشح بزاق، 30 تا 60 دقیقه بعد از تزریق میباشد. حداکثر اثر در افزایش سرعت ضربان قلب در تزریق عضلانی طی 15 تا 30 دقیقه و در تزریق وریدی بین 7/0 تا 4 دقیقه رخ میدهد، دارو به سرعت و به خوبی جذب میشود؛ بصورت گسترده در سراسر بدن توزیع میگردد و از سد خونی مغزی عبور میکند، متابولیسم آن کبدی است و از طریق ادرار دفع میگردد.
شرايط نگهدارى دارو:
- دارو را دور از دسترس اطفال نگهدارى نماييد.
- از مصرف داروهاى تاريخ گذشته خوددارى كنيد.
- دارو را در دماى 15 تا 30 درجه سانتیگراد و به دور از نور و رطوبت نگهدارى كنيد.