مقدار صحیح مصرف دارو:
مقدار مصرف دارو را پزشک تعیین می کند، ولی مقدار مصرف معمول این دارو به شرح زیر است:
- مصرف در بزرگسالان:
- مصرف در درمان ترومبوآمبولی وریدی در بیماران سرپایی بدون آمبولی ریوی:
۱ میلیگرم (معادل ۱۰۰ واحد) به ازای هر کیلوگرم وزن هر ۱۲ ساعت؛
معمولاً مصرف دارو حداقل 5 روز و تا مشاهده اثر درمانی داروی ضدانعقاد خوراکی (وارفارین) و رسیدن به INR هدف (معمولا بین2 تا 3) نیاز است.
- مصرف در درمان ترومبوآمبولی وریدی در بیماران بستری با یا بدون آمبولی ریوی:
۱ میلیگرم (معادل ۱۰۰ واحد) به ازای هر کیلوگرم وزن هر ۱۲ ساعت یا 1/5 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن هر ۲۴ ساعت؛
معمولاً مصرف دارو حداقل ۵ روز و تا مشاهده اثر درمانی داروی ضدانعقاد خوراکی (وارفارین) و رسیدن به INR هدف (معمولا بین2 تا 3) نیاز است.
- مصرف در پیشگیری از ترومبوآمبولی وریدی:
۴۰ میلیگرم (معادل ۴۰۰۰ واحد) در روز
- مصرف در کودکان:
ایمنی و اثربخشی مصرف این دارو در کودکان به اثبات نرسیده است. مصرف این دارو در نوزادان و کودکان در صورت صلاحدید پزشک متخصص بلامانع است.
- مصرف در سالمندان:
مصرف این دارو در افراد سالمند باید با احتیاط صورت گیرد. احتمال بروز خونریزی و سایر عوارض جدی به دنبال مصرف انوكساپارين در سالمندان به خصوص افراد با اختلالات کلیوی و یا وزن کمتر از ۴۵ کیلوگرم، بیشتر است. ممکن است در برخی افراد به تعدیل دوز نیاز باشد.
نحوه صحیح مصرف دارو:
- بسته به نوع پاسخ شما به درمان، پزشك ممكن است دوز بالاتر يا پايينترى را تجويز كند.
- از مصرف مقادير بيشتر از دستور پزشك خوددارى كنيد.
- راه تزریق این دارو به صورت زیرجلدی عمیق است. از تزریق دارو به صورت عضلانی خودداری نمایید. در تزریق زیرجلدی، دارو حتما میبایست به صورت عمیق (عمود بر سطح) و به فاصل ۵ سانتیمتر از ناف (به سمت پهلو) در ناحیه شکم تزریق شود.
- قبل از مصرف سرنگ های آماده تزریق انوکسان نیازی به هواگیری (خارجکردن حباب هوا) نمیباشد.
- در هر بار مصرف دارو، محل تزریق را تغییر دهید.
- از ماساژ دادن موضع پس از تزریق پرهیز نمایید.
- نحوه مصرف دارو در نارسایی کلیوی:
در افراد با کلیرانس کراتینین بیشتر از ۳۰ میلیلیتر در دقیقه نیاز به تعدیل دوز نمی باشد.
دوز پیشگیری در بیماران با کلیرانس کراتینین کمتر از ۳۰ میلیلیتر در دقیقه، ۳۰ میلیگرم (معادل ۳۰۰۰ واحد) در روز و دوز درمانی در این بیماران ۱ میلیگرم (معادل ۱۰۰ واحد) به ازای هر کیلوگرم وزن هر ۲۴ ساعت میباشد.
- نحوه مصرف دارو در نارسایی کبدی:
نیاز به تعدیل دوز نمیباشد.
منع مصرف دارو:
- در صورت وجود هرگونه سابقه حساسیت به انوکساپارین و یا هپارین (خارش، کهیر، تورم صورت، گلو، زبان و لبها، مشکل در بلع و تنفس)، وجود خونریزی فعال و سابقه ابتلا به ترومبوسیتوپنی به دنبال مصرف انوکساپارین و یا هپارین در ۱۰۰ روز گذشته، از مصرف این دارو خودداری شود.
هشدارها/احتیاطات:
- مواردی از هماتوم (خونریزی) نخاعی یا اپیدورال به دنبال مصرف انوکساپارین، در بیمارانی که تحت بیحسی/بیدردی نخاعی یا اپیدورال و یا نمونهبرداری مایع نخاعی قرار گرفته بودند، گزارش شدهاست. احتمال بروز این وقایع در بیمارانی که کاتتر اپیدورال دارند، همزمان از سایر داروهای ضدانعقاد خون و یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی استفاده میکنند، دچار آسیب نخاعی شدهاند، تحت نمونه برداری های مکرر نخاعی قرار میگیرند و یا سابقه جراحی نخاع داشتهاند، بیشتر است.
- انوكساپارين ممکن است باعث خونریزی شود. احتمال بروز خونریزی در بیماران مبتلا به اندوکاردیت باکتریایی، اختلالات خونی (ترومبوسیتوپنی، هموفیلی و سایر بیماریهای خونریزیدهنده)، خونریزی و یا زخمهای فعال گوارشی، سكته مغزی خونریزیدهنده، پرفشاری خون شدید کنترل نشده، نارسایی شدید کبدی و کلیوی، رتینوپاتی دیابتی، بیمارانی که از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، داروهای ضد پلاکت و یا سایر داروهای ضدانعقاد خون استفاده میکنند و بلافاصله پس از جراحیهای مغز، نخاع، چشم و سایر روشهای تهاجمی، بیشتر است.
- در صورت مشاهده علائم خونریزی (کبودی و یا تغییر رنگ پوست، تغییر رنگ ادرار متمایل به قرمز، تیره شدن مدفوع و ...) مصرف دارو را متوقف نموده و به پزشک اطلاع دهید. خونریزیهای خفیف معمولاً با قطع دارو قابلکنترل هستند. در شرایط خونریزی شدید و مسمومیت با انوکساپارین ممکن است به «پروتامین سولفات» نیاز باشد.
- انوکساپارین ممکن است باعث ترومبوسیتوپنی شود. بیمار باید همواره از نظر تعداد پلاکت بررسی شود زیرا بیماران مبتلا به ترومبوسیتوپنی در خطر ترومبوز جدید هستند. در صورت کاهش تعداد پلاکتها به کمتر از ۱۰۰۰۰۰ در هر میلی متر مکعب (یا کاهش 50 درصدی از میزان اولیه) و/ یا بروز ترومبوز مصرف دارو را متوقف نمایید.
- انوکساپارین ممکن است باعث هایپرکالمی شود. بیمار باید همواره از نظر سطح سرمی پتاسیم خون بررسی شود.
- در صورت داشتن دریچه قلب مصنوعی، مصرف طولانی مدت این دارو به جهت پیشگیری از ترومبوز (به خصوص در خانمهای باردار) توصیه نمیشود.
- مصرف این دارو در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی باید با احتیاط صورت گیرد. دوز مصرفی در افراد با کلیرانس کراتینین کمتر از ۳۰ میلیلیتر در دقیقه نیاز به تعدیل دارد.
- مصرف این دارو در بانوان با وزن کمتر از ۴۵ کیلوگرم، آقایان با وزن کمتر از ۵۷ کیلوگرم و افراد بسیار چاق باید با احتیاط صورت گیرد. دوز مصرفی در این بیماران نیاز به تعدیل دارد.
مصرف در بارداری و شیردهی:
- این دارو از نظر مصرف در بارداری در گروه B قرار دارد.
افزایش احتمال بروز خونریزیهای شدید در مادر و یا ناهنجاری در جنین با این دارو گزارش نشده است. از این دارو به منظور پیشگیری از وقایع ترومبوآمبولی وریدی در دوران بارداری و پس از زایمان در مادران پر خطر استفاده میشود.
- ترشح داروهای خانواده هپارینهای با وزن مولکولی کم در شیر مادر اندک است. با توجه به فراهمی زیستی خوراکی پایین این داروها، احتمال بروز عوارض جانبی در نوزاد شیرخوار کم است. با اینحال تصمیمگیری پیرامون مصرف انوکساپارین و سایر داروهای مشابه در دوران شیردهی بر عهده پزشک متخصص است.
عوارض جانبی دارو:
هر دارو به موازات اثرات درمانی ممکن است منجر به بروز برخی عوارض ناخواسته شود، اگرچه همه این عوارض در یک فرد دیده نمی شود اما در صورت بروز هر مشکلی به پزشک خود مراجعه نمایید.
- عوارض بسیار شایع:
خونریزی، کمخونی
- عوارض شایع:
ادم محیطی، گیجی، تهوع، خونریزی جدی، کبودی پوست در اثر خونمردگی، ترومبوسیتوپنی، افزایش آنزیمهای کبدی، درد، هماتوم و خونریزی در محل تزریق، وجود خون در ادرار و تب
- عوارض ناشایع:
کمخونی حاد متعاقب خونریزی، ریزش مو، واکنش آنافیلاکسی، فیبریلاسیون دهلیزی، قرمزی، کبودی و یا واکنش در محل تزریق، افزایش تعداد ائوزینوفیل، هماتوم نخاعی یا اپیدورال، سردرد، آسیب کبدی، هایپر کالمی (افزایش سطح پتاسیم خون)، هایپرلیپیدمی (افزایش چربی خون)، پوکی استخوان (در مصارف طولانیمدت)، پنومونی، خارش، کهیر، ادم ریوی، پورپورا، نکروز پوستی، ترومبوز و بثورات جلدی
در صورت مصرف اتفاقی بیش از مقدار توصیه شده، سریعاً با پزشک یا دکتر داروساز خود مشورت نمایید و در صورت لزوم به مرکز درمانی مراجعه کنید.
تداخلات دارویی:
اگر داروهای زیر را مصرف میکنید قبل از مصرف این دارو حتماً با پزشک یا دکتر داروساز مشورت نمایید:
- سایر داروهای ضد انقعاد خون و ضد پلاکت (هپارین، سیلوستازول، دیپیریدامول، آسپرین، پراسوگرل، تیکلوپیدین، آپیکسابان، ریواروکسابان، آرگاتروبان، دابیگاتران، فونداپارینوکس، وارفارین، استرپتوکیناز و ...)
- داروهای ضدبارداری حاوی استروژن و پروژسترون
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
- داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین
- میفپریستون
- گیاهانی با خواص ضد انعقاد خون (زردچوبه، زنجبیل، جینسینگ، جینکو بیلوبا، سیر و ...)
- امگا ۳ و ویتامین E
فارماكوديناميک دارو (مکانیسم اثر):
- انوکساپارین نوعی هپارین با وزن مولکولی کم است که از طریق مهار فاکتور انعقادی Xa باعث جلوگیری از انعقاد خون میشود.
عملکرد فارماکوکینتیک دارو:
- اوج اثر این دارو ۳ الی ۵ ساعت پس از مصرف مشاهده میشود. فراهمیزیستی در تزریق زیرجلدی قریب به ٪۱۰۰ میباشد. نیمه عمر انوکساپارین ۲ تا ۴ برابر هپارین و در حدود 4 الی 7 ساعت است. این دارو توسط کبد متابولیزه و از طریق ادرار دفع میشود.
شرايط نگهدارى دارو:
- دارو را دور از دسترس اطفال نگهدارى نماييد.
- دارو را در دمای کمتر از ۲۵ درجه سانتیگراد، دور از نور نگهداری و از یخزدگی محافظت کنید.
- این دارو برای یکبار مصرف است، باقیمانده را پس از مصرف دور بریزید.
- از مصرف داروهاى تاريخ گذشته خوددارى كنيد.